Pavle Goranoviq

3 poezi

ÇFARË ERE KANË LIBRAT?

Për çdo libër ka nga një erë,

erë që barazohet me përmbajtjen

ose përjetimin e parë të librit.

Çfarë ere pra mbajnë librat

në sirtarët e pluhurosur,

në bibliotekat e harruara të shtëpive,

librarive pa fitim të qytetit kryesor?

Çfarë ere mbajnë librat e nobelistëve?

Librave të mjeshtërve të vjetër u vjen erë pergamene

në ato faqe që janë shpërndarë ndoshta edhe

nuk mund të jenë kur hapim kapakët e zbehtë.

Librat e tyre janë shndërruar në fletë të verdha.

Librat e shtypur kanë erë vuajtjesh të punëtorëve

Të shtypshkronjës. Në universitetet popullore, librat

nuk kanë erë, zakonisht janë të kuq dhe të paprekur.

Çfarë ere mbajnë librat e miqve të mi?

Ç’erë kanë bestsellerët e botës, librat e gatimit,

manualet, udhëzimet për një përqendrim më të mirë?

(Nuk i dua librat në të cilët ndihet erë tymi:

Aty veç janë përzier të rigjykuari). Si u vjen era

librave të shenjtë, në gjuhët e shenjta të botës?

Ç’erë kanë në gjuhët e vdekura?

Librat e paganëve janë të kthyer nga Dielli,

Ndaj i humbin veçoritë kur u afrohemi.

Asnjë erë nuk është e padjallëzuar.

Prona e atyre që nuk i duan librat nuk të kujton

as edhe një erë,

as në një libër veç të tjerash.

Librat e lëshuar nëpër zyra

kundërmojnë erë pëlhurash të vjetra të pikturave.

Më të mrekullueshme e kanë erën librat në

bibliotekën kombëtare argjentinase,

sidomos ata të blerë pas vitit 1955.

Nuk e di si u vjen era librave të

të burgosurve, sigurisht nga muret e lagështa

dhe e kaluara. Si kundërmojnë veprat e zgjedhura

të klasikëve?

Si kundërmojnë librat që i janë kthyer

Knut Hamsunit? Librat e tij ç’erë mbajnë?

Ruaj aromën e një libri,

të vlefshëm si njohja e gjuhës gjermane.

VENDE TË ZAKONSHME, VENDE TË SHENJTA

Ka qenë korrik,

ka qenë natë e pavolitshme për mua.

Kam punuar në disa poezi

duke mos parandier se përmbajtja do t’u ndërrohet shpejt.

Asnjëherë i kënaqur me ç’kam bërë, kam pritur momentin

që do t’i tejkalojë të gjitha.

Nuk ke ditur se në ndërgjegjen time

Disa ngjarje tonat janë bërë me kohë mitike.

Kam dëgjuar pëshpëritjen tënde,

ke evokuar tek unë orë të panjohura.

Kam lënë prapa vetes mallkimin

që në jetë të kënaqem vetëm.

Gjithë atë kohë

– kanë kaluar disa muaj që atëherë –

kërkoj fjalët me të cilat do të të magjeps.

Të shoh në vende të zakonshme,

e te gjitha ato vende, them, i kam kthyer në të shenjta.

Po të mos doja të shkruaja,

po të mos shihja mjegullën e artë para syve,

po të mos doja në shënimet e mia të kujtimeve

të shkruaja emrin tënd,

ndoshta atë natë kurrë as do të kujtohesha.

Ashtu si nuk kujtohesh për pjesët e trupit tënd

derisa vetë ato të ta përkujtojnë dhimbjen.

Tani e di mënyrën

se si e përcollëm një natë të qetë.

Bulevardit kanë vallëzuar drita të ndryshme.

Ka qenë korrik,

ka qenë gjatë kohës që jam liruar

nga mallkimi që në jetë të kënaqem vetëm.

RENDITJA E MUNDSHME E VARGJEVE

Mundem vetëm të parashtroj si do të dukej

vjersha për ty. Formën e saj deri tani

nuk kam mundur ta përfytyroj, përmbajtjen, edhe më pak.

Fjalët e asaj poezie i kam gjetur kohë pas kohe

në vargjet e huaja, por kurrë me renditjen e dëshiruar.

Në asnjë tregim nuk kam mundur të gjej foto të besueshme

Për qenien tënde, në asnjë fjali – pasqyrimin e plotë të trupit tënd.

(Ndonëse e di se e gjithë kjo, më pak a më shumë, është thënë shumë herë.)

Përveç kësaj, nuk mund të të vendos veç ashtu në inventarin e gjuhës.

Do të ish atëherë kjo vetëm edhe një ëndërr, ngjarjet e së cilës në tërësi

nuk do t’i mbaja mend kur të zgjohesha. Pra, jam në gjendje

veç të krijoj edhe një trillim dhe për këtë i pranoj

fjalët që janë botuar. Të them se mundem vetëm

të parashtroj se si mund të duket poezia pa ty.

Përktheu: Dimitrov Popoviq

Pavle Goranoviq u lind në Nikshiq më 1973. Poezitë e tij janë përkthyer në shumë gjuhë. Është përfaqësuar në antologjinë “Poetët bashkëkohorë evropianë” në SHBA. Jeton në Podgoricë.