Ne foto: Pedro Salinas

Pedro Salinas

VDEKJE

Fillimisht harrova zërin tënd.

Nëse do t’ishe duke folur me mua tani,

Këtu, krahë meje,

Do të pyesja, “Kush është aty?”

Më pas, i panjohur mu bë hapi yt.

Nëse një hije – edhe nëse do të ishte një prej mishi

dhe gjaku – të endej nëpër erë,

Nuk do të mund të kuptoja që je ti.

Gjethet e tua u zhveshën ngadalë

përballë dimrit: buzëqeshja jote,

sytë e tu, ngjyra e veshjes tënde,

madhësia e këpucëve të tua.

Më shumë gjethe:

Mishi yt, trupi yt u shpërbë

deri sa gjithë çka mbeti prej teje ishte emri yt: shtatë germa.

Dhe ti vazhdove të jetoje,

të vdisje, duke u përkundur mbi ato

shtatë germa me trup e me frymë.

Skeleti yt, mbetjet e tua,

zëri yt, e qeshura jote, ato shtatë

germa.

Dhe më pas trupi yt i lëshoi ato jashtë.

Emri yt rrëshqiti prej meje.

Tani ato shtatë germa enden pa t’zot,

të panjohura me njëra-tjetrën.

Reklamat shfaqen mbi makina në rrugë; germat e tua ndriçojnë natën me ngjyrat e tyre,

ato udhëtojnë mbi zarfe duke shqiptuar emra të tjerë.

Ti do të endesh aty, e shpërbërë, pa frymë, e pazëvendësueshme,

në atë emër që dikur ishe ti,

e ngritur në një parajsë te çmendur,

një ndjenjë lavdie abstrakte në alfabet.

ZERI IM PREJ TEJE

Kur të më zgjedhësh mua –

zgjidh dashurinë–

Unë dola zbuluar nga anonimiteti i madh

ndaj kujtdo, nga asgjëja.

Deri atëherë

Unë nuk kisha qenë kurrë më i gjatë sesa

vargmalet e thepisura të botës.

Nuk u zhyta kurrë më thellë

sesa shënjimet maksimale

të tabelave të marinës.

Dhe gëzimi im, ishte i trishtuar,

ashtu siç janë orët e vogla

pa një rrip që t’i shtrëngojë rreth rrethit të dorës,

pa akrepa, në vend.

Por kur ti the ti: ti,

për mua, ishte shenja që unë qëndroja përmbi yjet,

më thellë sesa koralet.

NGA LETRAT E DASHURISË SË PEDRO SALINAS PËR KATHRINE R. WHITMORE

Për të jetuar, nuk më duhen

ishuj, vende, kulla.

Ç’gëzim më të thepisur

sesa të jetosh në përemra!

Zhvishi rrobat,

tiparet, imazhet;

Nuk të dua ashtu,

të maskuar si dikush tjetër,

gjithmonë bijë e diçkaje.

Të dua të pastër, të lirë, të pazvogëlueshme: ty.

E di se kur të të telefonoj ty

mes gjithë njerëzve,

të botës,

se vetëm ti do të jesh ti.

Dhe kur të më pyesësh

se kush po të telefonon,

se kush të pret,

do t’i varros emrat,

etiketat, historinë.

Do t’i hedh tutje

gjithçka ata hodhën përmbi mua

përpara se të lindja.

Më në fund, i kthyer në anonimitetin e

përjetshëm të lakuriqësisë,

të gurit të botës,

Do të të pëshpëris:

‘Të dua, po, unë jam ai.’

MONEDHË

Ndoshta po të përkëdhel për shkak të mjegullës,

sepse gjithçka rreth meje është mjegull, forma të shpërbëra,

ndoshta sepse atyre u mungon saktësia ose përkufizimi,

gjëra që kthehen në diçka të mjegullt,

pa dimension.

Të përkëdhel ty, monedhë.

Muzg në dhjetor

dhe ti je këtu në dorën time, ti,

e konturuar me saktësi, e rënde,

rezistente,

me trupin tënd të argjendtë.

Monedhë

Me një numër që nuk mund të pushtohet nga dyshimi apo nga mjegulla

dhe me një fytyrë që nuk do të dyshojë kurrë,

fytyra e një mbretëreshe antike,

që më shikon mua.

ZGJOHU. DITA PO TË THËRRET TY

Zgjohu. Dita po të thërret

për tek jeta jote: tek detyra jote.

Dhe për të jetuar e asgjë më shumë.

Dil nga zymtësia e natës

nga errësira që mbuloi trupin tënd

për të cilin drita priti

mbi maja gishtash në agim.

Testo metalet në trupin tënd.

Ftohtë, nxehtë?

Gjaku yt do të të thotë nëse do të rrish kundër borës apo mbrapa dritares.

Do të ta thotë ngjyra në faqet e tua.

Dhe shikoji njerëzit.

Mos bej asgjë më shumë sesa t’i shtosh përsosurinë tënde një dite tjetër.

Detyra jote është ta ngresh jetën tënde lart, dhe të luash me të,

vërtite atë si një zë

nëpër re që t’mund të rigjesh dritën që ka ikur prej nesh.

Ky është fati yt: të jetosh.

Mos bëj asgjë.

Detyra jote je ti, asgjë më shumë.

Po, çdo gjë me tepri:

Dritë, jetë, det!

Te gjitha në shumës, në shumës,

Dritë, jetë, dete!

Të ngjitesh, të zbresësh

nga qindra në qindra,

nga qindra në mijëra,

Në një përsëritje pafundësisht të shijshme

të dashurisë tënde, një bashkësi.

Numrat, stilolapsat dhe makinat

shërbejnë thjesht për të shumëfishuar

përkëdhelje herë përkëdhelje,

Të përqafuar nga një vullkan.

Le t’i lemë numrat të rendin.

Le t’i lemë ato të rrjedhin në një numërim të pafund,

Dehu duke numëruar

Deri sa të mos e dish se cili do të jetë numri i fundit:

Si të jetosh në pafundësi!

Lejo që një tufë zerosh

Të mësymë gëzimet tona të pakta,

Dhe t’i marrë ato me vete gjatë rrugës,

deri në kulmin e tyre.

Lejo që shifrat të shpërthejnë

e ta çorodisin makinën llogaritëse

të kohës a të puthjeve.

Përtej llogaritjeve, fateve,

çona verbtazi në thellësi më të rrezikshme

Çfarë teprie parafundore! –

Që është në mënyrë të parezistueshme britma e shkëlqyer e së ardhmes:
‘S’keni parë gjë ende.

Shikoni më thellë brenda jush. Ka më shumë.’

ORË E PIKTURUAR

Dy e njëzetepesë. Po. Por jo këtu, jo.

Në cilën ditë do të jetë kjo dy e njëzetepesë e veçantë,

në cilën botë do të jetë dy e njëzetepesë, në cilin vit?

Ajo orë është duke ecur për bukur,

e çuditshme, e lirë,

duke fluturuar përgjatë harresës së kohës. Qartësisht, ajo ishte një orë ku nuk ka ndodhur asgjë:

Gjashtëdhjetë minutat e saj ishin gjashtëdhjetë minuta puthje të gjata, të ngadalta, të pafajshme mbi faqet e buta të një pasdite shtatori, nuk e di se ku.

Deri sa ndaloi, deri sa koha ndaloi dhe ora arriti në atë që është tani:

shpirti i një ore të zgjedhur – përse? – e shpëtuar midis të gjitha orëve mbi atë orë të pikturuar,

atë fytyrë fallco, atë matëse të së përjetshmes.

Pedro Salinas konsiderohet një nga poetët kryesorë të lëvizjes letrare spanjolle – Gjenerata e 27-të – që përfshinte Federico Garcia Lorca, Rafael Alberti, Luis Cernuda, Emilio Prados, Vicente Aleixandre dhe shumë të tjerë. Pedro Salinas ka lindur më 1891 në Madrid. Ai ka studiuar për arte dhe pjesën më të madhe të jetës së tij ia ka kushtuar mësimdhënies në universitet. Ai e filloi aktivitetin e tij mësimdhënës në Universitetin e La Sorbonne-ës ne vitin 1914 deri në vitin 1917, ku punoi si lektor spanjoll. Ai mori titullin e doktoraturës në La Sorbonne, ku fitoi gjithnjë edhe më shumë dashuri për veprat e Marcel Proust-it.

Përktheu: Enkeleda Suti