Poezi franceze

Foto ilustruese

Victor Hugo (1802-1885)

Victor Hugo

FARËHEDHËSI

Në këtë ҫast pas perëndimit

Nga pamja e syve po m’rrëshqet

Edhe kjo lehe e lavrimit,

Gjithë prej ditës ҫ’pati mbetë.

 

Kështu po erret dheu mbarë

Ndërsa vërej nga ky prag

Si ende dorën mbush një plak

Dhe hedh n’për arë të s’ardhmes farë.

 

Kjo hije e shtatit t’lartë, e zezë

I zotnon lavrat e reja,

Në ikje ditësh, shko e eja

Yllin e fatit e sheh ndezë.

 

Kësaj rrafshine të gjanë, krenar

Vete e vjen, me fijet në gishta

Lëshon pëlhura farash të ndritshme,

Unë them: jam dëshmitar!

 

Ndërsa e shpërndan me krah të tij

Shushurin fara flatrore,

Thue se ngjiten deri në yje

T’farëhedhësit gjestet madhështore.

 

Charles Baudelaire (1821-1867)

Charles Baudelaire

MACJA

Eja mace e dashur mbi zemër time t’zbutur

Mbaj thonjt e putrave tua,

Dhe lermë mua të zhytem në sytë tu të bukur

Përzjerë metal dhe gurë të çmuar.

 

Ndërsa këta gishta përkëdhelin me dashuri

Kryet dhe shpinën tënde elastike

Dhe dora prehet në dehje dhe ndjesi

Tek t’i prek trupit indet elektrike,

 

Gruan time shoh në shpirt. Shikimi prerës

Si i yti, kafshë gjithë lezet,

I thellë dhe i ftohtë të thumbon si grerëz

 

Dhe, nga këmbët deri te kryet

Një ajër i hollë, një, sa i rrezikshëm! parfum

Noton rretheqark trupit të saj brun.

 

MUZIKA

Shpesh si det muzika peshë më merr

Drejt yllit tim të artë

Diku nëpër mjegull, diku nëpër eter

Unë velat hap.

 

Me gjoksin pa frikë dhe mushkritë e fryra

Si një pëlhurë

Kaloj shpina dallgësh të pakapërcyera

Që nata ngre si mur.

 

Ndiej si vibrojnë te unë pasione t’thella

Të një barke që kërcëllin

Era e mbarë, shtrëngatat e të sajat shtjella

 

Mbi t’zezën greminë

Më tundin. Shtruar, herë tjetër, pasqyrim

I dëshpërimit tim.

 

HARMONI E MBRËMJES

Ja si vjen koha kur tek vibron mbi kërceje

Çdo lule avullohet ashtu si një temjan;

Tinguj dhe aroma këtë mbrëmje në ajër,

Vals melankolik dhe marrje mendsh si dehje!

 

Çdo lule avullohet ashtu si një temjan;

Violina fërgëllon si një zemër në dhembje;

Vals melankolik dhe marrje mendsh si dehje!

I bukur dhe i trishtë qielli si një altar i madh.

 

Violina fërgëllon si një zemër në dhembje;

Zemra e butë, që urren hiçin e zi të paánë!

I bukur dhe i trishtë qielli si një altar i madh;

Dielli mbytet në gjakun e vet që derdhet.

 

Zemra e butë, që urren hiçin e zi të paánë,

Nga e shkuara e ndritshme çdo relike e mbledh!

Dielli mbytet në gjakun e vet që derdhet…

Kujtimi yt në mua përndrit kolonë kristali!

 

Paul Verlaine (1844-1896)

Paul Verlaine

TINGULLI I BRIRIT

Tingulli i bririt drurëve vjen i mjerë

Me zërin e jetimit që ndjen dhembje

Dhe vjen të vdesë kodrinave në rrëza

Mes duhmës që si lehje shfryn ndër degë.

 

Te ky zë qan ujku shpresë-prerë

Që rritet ndërsa dielli është në rënie,

Me një agoni besueshmërisht të ëmbël

Që na ngazëllen e na molis herë-herë.

 

Ja, këtë ankim disi për ta fashitur

Ra kjo borë e dendur e papritur,

Mbuloi një perëndim të paharrueshëm.

 

Ajri me aromë psherëtimash vjeshte,

Kaq ëmbël ra kjo mbrëmje n’heshtje,

Ky peizazh në mëdyshje i ndërrueshëm.

 

TINGULLI I BRIRIT

Tingulli i bririt si qarje vjen, i mjerë

Si zë i një jetimi që ndjen dhembje

Dhe vjen të vdesë kodrinave në mbrëmje

Në erën që si lehje drurëve bredh.

 

Shpirti i ujkut te tingulli vjen i ndjerë

Që rritet ndërsa dielli është në rënie,

Me një agoni besueshmërisht të ëmbël

Që na kënaq e na pikëllon herë-herë.

 

Ja, këtë rënkim disi për ta fashitur

Ra kjo borë e dendur e papritur,

Mbuloi një perëndim të flakërueshëm.

 

Ajri plot ajër psherëtimash vjeshte,

Kaq ëmbël ra kjo mbrëmje n’heshtje,

Ky peizazh mes nazesh i ndërrueshëm.

 

ORA E BARIUT

E kuqe është hëna nëpër renë e hollë

Një mjegull vallëzon. Lëndinat

Flenë nën tym, bretkocat japin britmat

Ndër kallamat e blertë një fërgëllimë shkon.

 

Zambakët e ujit i rimbyllin kunorat

Shihen plepat në profilet e largët,

Të drejtë e të dendur, vegullitë e tyre të paqarta,

Nëpër kaçube bredhin xixëllonjat.

 

Bufët zgjohen, me pak zhurmë në flatra

Vozisin në ajrin që nxin.

Zeniti mbushet nga drita pa shkëlqim

E bardhë Venera lind. Dhe kjo është Nata.

 

PAS TRE VJETËSH

E shtyva portaren që kërciti në reze

Dhe kopshtin e vogël e shëtita,

Larë nga dielli kur sapo pat nisur dita

Që stolis çdo lule me perla vese.

 

Asgjë s’ka ndërruar. Çdo gjë siç e prita,

Pjergulla harlisur ndër ulëse roteni

Dhe uji përherë me çuçurimë argjendi,

Dhe plepi plak n’ankime t’pambarimta.

 

Trëndafilat fërgëllojnë si përherë

Zambakët e çelur krenar hidhen n’erë,

I njohur m’është çdo harabel lazdrues

 

Si më parë e pashë statujën e Veledës

Me cifla allçie shpërndarë udhës

– Breshër mes ere të merme rezede.

 

*    *    *

Bie ambël shiu mbi qytet

(Arthur Rimbaud)

 

Loton në zemër time

Si shiu mbi qytet

Ç’të jenë këto lëngime

Që shkojnë zemrës sime!

 

O zhurmë e butë e shiut

Shkon mbi çati e n’për dhe,

Për një mërzi të njeriut,

O  kangë e ambël e shiut!

 

Loton kështu pa arsye

Në zemër angështi

Çfarë? A prej tradhëtie?

Kjo dhembje s’ka arsye.

 

Më dhemb dhe çka s’më dhemb

Me e ditë pse, s’e di,

Pa dashtni, pa brengë,

Një helm që s’ka melhem.

 

*    *    *

Qielli shihet përmbi çati

I qetë, blu.

Një pemë përmbi çati

Kunorën tund.

 

Kambana ndihet n’për ajri

Si bie ambël.

Një zog mes gjethesh mbi çati

Ankon me kangën.

 

O Zot, jetën si e ndiej s’e di,

Si prej jehone,

Qyteti m’sjell me qetësi

Zhurmë monotone.

 

Ku e çove vallë, o atje ti

Që re në vaj,

Ku e çove, m’thuej, nj’atë rini,

T’bukrit e saj?

 

Arthur Rimbaud (1854-1891)

Arthur Rimbaud

NDIJIM

Netëve blu të verës shtigjesh kam me dalë

Nga bari i joshun, nga grujnat i thumbuem

Kam me e ndje vesën si kambët m’i lag

Dhe erës kam me ia lanë kryet e zbuluem.

 

As fjalë s’kam me folë as me mendue asgja

Veç e pafund dashnia ka me m’ra në shpirt

Dhe larg kam me shkue si një bohemian

Me Natyrën përkrah si me gruen ma të mirë.

Mars 1870

 

BOHEMA  IME

Shkoja me grushtat nё xhepat e shkyer

Me bluzën e vjetёr si napë e ronitur

Nën qiell skoja, Muzë, unë besniku yt

Oh, gjithë ç’pashё qe një ёndёrr e shkëlqyer.

 

Të shkurtra kilotat i pata, dhe me vrima,

Për shënja udhe zhgoglova poezinë

Dhe mora Arushën e Madhe për bujtinë

Më grishnin yjet shetitës me vizllima.

 

I ulur buzë udhe i ndieja shtatorit

Në netët e vakëta kur pika vese më vesonin

Flakruese në shpirt si kupat e verës

 

Rima ndёrsa bëja mes hijesh fantastike

Si telat e lirёs i tёrhoqa lidhёset

E këpucëve të ҫara: njёra pranё zemrës.

 

Guillaume Apollinaire (1880-1918)

Guillaume Apollinaire

LAMTUMIRA

E këputa këtë fije shqope

Ti e di se vjeshta vdes

Ne nuk do shihemi ma këso bote

Aromë kohe fije shqope

Dhe ta dish se unë të pres

 

VJESHTA

Shkon nëpër mjegull një lavërtar sakat

Me kaun  përlaku mjegullës së plotë

Që fsheh katundet e varfër e të ngratë

 

Dhe tek zbret teposhtës pendari ia thotë

Një kënge jaranie të pabesë

Që flet për një unazë e një zemër në zi.

 

Oh, vjeshta, vjeshta e la verën të vdesë

Nëpër mjegull shkojnë dy silueta gri.

 

*    *    *

O rinia ime e braktisur

Si gjerdani i venitur

Ja si vjen një stinë

Gjithë përbuzje dhe dyshim

 

Ky peizazhi gjithë prej çadrash

Nën yjet që lulëzojnë

Mbi një lumë të fshehtë gjaku

Dhe i vetmi kalimtar një klloun

 

Është thyer xhami në suazë

Një pamje që ç’t’i thuash

Hepon mes tingullit dhe mendimit

Mes t’ardhmes dhe kujtimit

 

Një rreze e ftohtë sfondit shndrit

Dhe te faqja jote bie

Një revole kris një britmë

Një portret qesh në hije

 

O rinia ime e braktisur

Si gjerdani i venitur

Kështu kjo stinë na ra mbi krye

Gjithë keqardhje dhe arsye

Përktheu: Sokol Zekaj

 


RELATED POST

Your email address will not be published. Required fields are marked *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.