Bohdan ZADURA

Lamtumirë Ostend

I

Ne mund ta quajmë këtë detyrim liri

Plazhet e prillit shkëmbore dhe zbrazësi –

Dhe era e vetmuar është kudo e pranishme.

O pranverë e vonuar, drita nga yjet

Vrapon te syri shumë gjatë, shumë gjatë

Gjelbërimi mbledhë veten në lulëzim, shumë gjatë.

Ne mësojmë durimin, shumë pyetje

Formuluar dobët për këtë jetë.

E përvoja të shumta t’përjashtuara.

Ndoshta s’ka përgjigje, ndoshta

Përgjigjja është në pyetje, ndoshta

Mund të jetë një eksperiment, të jesh ndoshta.

II

Dielli u ndal në zenit, o njohuri të vonuara të

Ëndrrave të ndriçuara, sa vite janë të nevojshme

Për të njohur veten – tha ai duke shikuar njerëzit përmes panelit.

K. ishte i heshtur. Ai gjykoi të duhurën

Përgjigje për botën që të jetë heshtja K.

Sikurse prapa tij Ai besonte në sekrete

Ai ishte në gjendje të dëgjonte, pretendoi të kuptonte,

Nuk ishte i befasuar

Nga çdo gjë akulli shpërtheu në Vistula Paneli, u lëkund.

A. vazhdoi.

Le të themi detyrimi ekziston –

Le të themi, por si mund të flasë njeri për atë

Duke mos e njohur realitetin dhe veten.

III

Një grua hyri, dikush tjetër i përngjashëm

O komedi e ngjashmërisë, asgjëja përsëritet

A. shikon rrugën ku ai takon

Historinë dhe fatin, por fati s’ishte historia

Historia nuk ishte grua, por ai vrapoi larg

Para se t´i gjente rezultatet e arratisjes së vet.

Kjo është e gjitha, asgjë më shumë, një grua kalon

Një aromë delikate, jo aroma e

Pyjeve Akacia në rreze dielli të plota qershori.

Kjo u përhap e dikush tjetër i përngjashëm

Është si zhurma e bletëve

Në pyjet Acaria, është si muzikë.

Në pragun e Tingullit të Rrufeshëm

Duke ftuar për një ndjekje, zgjon asociacione

Premtimet, acarimin, zgjon dëshirën.

Duke qenë një kujtim, re e padukshme

Sa më shumë e përhapur, aq më shumë trupore

Dhe përsëri shpërthime, dhe përsëri panele të lëkundura

IV

Çfarë unë munda, çfarë duhet, çfarë duhej

Çfarë unë dëshiroja, pse kam dhënë

Pse shkaqet e humbura më interesojnë mua.

Gloria victis, siç shkruan mirë një zonjë e caktuar

Në kamionçinë që mbante Romuald Traugutt

Dielli qëndron akoma në zenit, o dituri e vonuar

Gabimi ushqen gabimin, ai është një lum i gabimeve

As triumfi, as vdekja e zhvendosur n’kohë

Dhe një shënim i rremë në vetë-ekzaminim.

E vërteta jonë zgjat aq sa aroma

E parfumit në një kafe tymosjeje, të vërtetat tona

Në një botë pa të vërteta, deti mashtrues.

V

Shekulli i nëntëmbëdhjetë  ishte shumë i  rëndë.

Shumë i rëndë që t’shpërthejë

Ai akoma s’ka shkuar, është ende i shkatërruar

Nuk bëjnë më ëndrrat rregull në ne

Vdekja me peshë është në të –

Ky panel i drurit, këto shandanë – dhe është

Në dhomat e pushimit zbukuruar tani me kolona të reja

Informacioni i njoftimeve të numrave dhe simboleve mashkullore

Rrjedhat e degraduara nëntokësore

Të anarkisë, ky është shekulli i nëntëmbëdhjetë

Duke rregulluar lapsat dhe pendët e tij

E vjetra kërkon hakmarrje për dëshira të gjata e të fshehura.

VI

Avionët fluturojnë mbi atë hendek

Këmbët tona të mbështetura kundër skajeve

Rriten në tokë, lëvizje

As përpara e as prapa, ne shohim

Në qiell ku avionët

Vizatojnë linja të lehta puplash

Ai hendek i thellë mes nesh

Injoron avionët që janë të vetëm –

Vetëm në veten tonë një hije bie mes nesh

Dhe thonjtë tanë, dora ime

nuk është më e dyshuar

Bëje lëmsh veten në deklarata

VII

Çfarë isha duke bërë para një viti e gjysmë më parë?

Unë hëngra darkë në qytet, bëra një dush

Ishte një valë e nxehtë, lexova lajmet e sportit në gazeta

Në një apo në dy, unë ndeza televizionin

Unë kam dëshmitarë, një raketë u lëshua

Nga Cape Kennedy dhe kjo është lartësi qielli

Të vdekurit e jetuar dhe të palindurit mund të konfirmojnë atë

Ata nuk zgjatën shumë, Akacia u venit

Ata do të kthehen sepse ata tashmë janë kthyer

Në natën e shtatëmbëdhjetë korrikut

Kam shikuar hënën nëpërmjet rrushit të egër

Nga dritarja e trenit

Aldrin dhe Armstrong mund t´a konfirmojnë këtë

Menaxheri kryesor i poezive  kërkon

Biletën e trenit, më falni

Unë nuk isha kudo, asgjë nuk ndodhi

Ata vodhën vajzën në korridorin e mbushur me njerëz

Djemtë duke ardhur në shtëpi nuk kënduan

VIII

A. mendon: Ç’ka kam unë, kujt i detyrohem unë

Çfarë lloj gjykate mund të zgjedhë

Çfarë di unë dhe çfarë unë duhet të di

Nëse unë e di atë që unë dua

Dhe,  a do të zgjatë kjo dituri në ditë, javë, muaj

Dhe është deti mashtrues, një det i gabimesh?

– Kamerierja sjell faturën mbi një tabaka

Përktheu nga anglishtja Edita Kuçi Ukaj

Bohdan ZADURA, ka lindur në Pulawy të Polonisë, në vitin 1945. Ai ka botuar njëzet përmbledhje me poezi, tre romane, dy përmbledhje tregimesh, tre libra me kritikë letrare dhe përkthime të shumta me poezi dhe prozë (angleze, hungareze, ukrainase). Ai mbaroi nivelin e Masterit për filozofi, në Universitetin e Varshavës (1969), pastaj ka punuar në një muze të vogël në Kazimierz Dolny, dhe në Teatrin e Vizionit dhe Lëvizjes në Lublin (si këshilltar letrar). Ai ishte në stafin editorial të tremujores Akcent, ( në Lublin) që 25 vjet, dhe që nga viti 1983, ka punuar për mujoren prestigjioz Twórczość  në Varshavë, ku ai tani është redaktor i përgjithshëm.

Shtatë vëllimet e punimeve të tij të mbledhura janë botuar në 2005-2007. Librat e tij të fundit me poezi: Wszystko (Gjithçka) 2008; Życie Nocne (Jetë nate), 2010; Zmartwychwstanie ptaszka (Ringjallja e zogut të vogël), 2012; Kropka nad i (Ndalesa e plotë e I-së) 2014. Zadura ka fituar çmime të shumta, duke përfshirë edhe çmimin Piętak, me 1994, çmimin e Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë Kievskie Lavry  të vitit 2010, çmimin  Silesius  të vitit 2011 (për librin më të mirë të poezisë të botuar në vitin 2010), Çmimin Gábor Bethlen të vitit 2013 (Hungari) dhe çmimin Skovoroda  të vitit 2014 (Ukrainë).