Artur Baku – Dy tregime

Zonja me kone

Një kat më lart jeton një zonjë e vetmuar. Ndodh ta ndesh në ashensor pasditeve, kur del shëtitje me qenin e saj, një kone e bardhë “Jackrisell”, me një pllangë të zezë në kokë. Nuk flasim, dëgjohet veç e lehura ngazëlluese e qenit që i gëzohet orarit të defekimit dhe fjalët protokollare:

– Ja dolëm… shpirti… Prit, Anjushka! 

Sa herë shoh zonjën K, më kujtohet novela “Zonja me kone”, e njëfarë Andrej Antonov Ivanoviç Çehov. Ky shemërtim mes titullit dhe zonjës K, më shtyu një pasdite, që të ulesha dhe ta lexoja atë libër. Isha ulur në stol rrëzë një bliri, teksa zhurma e trafikut pas shpinës time ndërkallej me zhurmën e paqtë të rrjedhës së lumit që gjarpëron mes qytetit. Isha përhumbur në këtë kurth akustik, kur Zonja K, erdhi dhe u vendua në stolin tim.

Ishte hera e parë që e bënte këtë, megjithëse kisha dy vite që bëja të njëjtin ritual pas pune.

– Po lexoni Andrej Antonov Ivanoviç Çehov? – më tha.

Qeni lehu lehtë në mënyrë të zgjatur, sa u përmend emri i shkrimtarit. Ndërpreva leximin dhe, duke e parë në sy, ia ktheva: 

– Po, zonja…

Nuk më la të mbaroja fjalën. 

– Jam Anna Sergejevna, e veja e Dimitri Gurov, – tha, ndërsa vazhdonte të ledhatonte konen në prehër.

– Ju jeni fqinja ime. Banoni një kat më lart. Dimitri Gurov ka vdekur me 15 korrik 1904.

Sa u përmend emri i Dimitri Gurov, qeni lëshoi një hungërimë të mbytur.

– Kështu thotë libri që po lexoj, – vazhdova. – Ka vdekur në Shën Petërsburg më 15 korrik 1904.

– Ka vdekur më 15 korrik të vitit 1997, – ma ktheu me ton të prerë. – E vranë në krye të detyrës, në Bankën Qendrore, gjatë një grabitjeje me armë.

Nuk folëm më. U ndamë edhe pa i thënë njëri – tjetrit mirupafshim.

Pas një jave u pamë si zakonisht në ashensor. Ajo hyri bashkë me konen e saj. Sapo u mbyll dera metalike, konia lëshoi një hungërimë të zgjatur, diçka si hungërima vajtojce e qenit Argos, kur njohu Uliksin.

– Anjushka, pusho shpirti… Ja tani po dalim, – i foli me zë të ëmbël, sikur po i drejtohej një fëmije. 

Pastaj m’u drejtua mua:

– Jeni banor i ri?

– Nuk po më njihni, Anna Sergejevna?! 

– Ndjesë, është hera e parë që ju shoh. Jeni nga rrethet?

– Unë jam Dimitri Gurov!

– Haha. Çfarë thoni?! Dimitri Gurov ka vdekur në Shën Petërsburg më 15 korrik 1904.

Dera e ashensorit u hap. Kishim mbërritur në katin 0.

Transit

Sa më thellë zhytej, aq më tepër shpërbëheshin reflekset e dritës, duke ormisur imazhe zogjsh shtegtarë, peshqish fluturues, ketrash, breshkash, lejlekësh. E pa veten në një lëndinë të rrethuar nga pyje frashri, ndërsa vazhdonte të vraponte me shpresën se do të kapte lepurin ngjyrë kafe me topa të bardhë…

– Do të shkojmë të mbledhim manaferra, – u dëgjua një zë fëmijë.

Vazhduan të vraponin së bashku drejt gjethnajës. Trupi vazhdonte të bënte kollotumba nën ujë… E la veten të lirë të rrotullohej poshtë, derisa dikush u thirri:

– Shprehni dëshirën e fundit!

U dëgjuan krisma: pa shokun e vet të fluturonte mbi një lejlek. Atë çast u dha krahëve për lart: reflekset e dritës valëzonin mbi sipërfaqe… Krahët e lejlekut që fluturonte në drejtim të kundërt lëvizën rrymat e ujit duke e shtyrë për lart. Vazhdoi t’u jepte krahëve si rremtarët, ndërsa lejleku me shokun e tij u bë një pikë e bardhë tutje në vorbullën blu. Zhvendosja e ujit ishte aq e fuqishme, sa arriti të nxirrte kokën mbi sipërfaqe. U mbush me frymë thellë, ndjeu rrezet e diellit mbi lëkurë dhe një puhizë e lehtë zefiri i përkëdheli fytyrën. Qëndroi në atë gjendje dalldie për disa sekonda, kur papritur një ngërç i mpiu këmbën e majtë: ndjeu therje në thellomën e shpirtit. Diçka filloi ta tërhiqte përsëri ngadalë përfundi. Reflekset e dritës filluan të zbeheshin si llamba të skaduara.

Ndërsa përpiqej të shkëputej nga ai kurth muskular, papritur pa veten në funeralin e tij: Makina mortore dhe një fëmijë i vogël me një lepur në dorë që i shkonte pas… Askush tjetër: as miq, as familjarë. Mbi varr, flakëza qirinjsh përkuleshin si fije bari nga një puhizë zefiri.

– U bënë minuta që shoh imazhe dhe vazhdoj të jem i vetëdijshëm, – tha. 

– Jo, s’ke vdekur, – ia ktheu fëmija me lepur. 

– Jam në ëndërr, – vazhdoi.

– Si mund të jesh në ëndërr, kur trupi ndjen lagështirën e ujit, – ia ktheu prapë fëmija, ndërsa ledhatonte lepurin.

Megjithatë, e ndjeu nevojën të thoshte:

– Duhet të jem shndërruar në amfib: evolucioni ka bërë të veten.

Pastaj u kujtua: Po lepuri si mund të jetojë nën ujë?!

Ndërkohë, trupi vazhdonte të binte. Një rrymë e ftohtë uji e goditi në gjoks, dhe i rrodhi gjak. E kuptoi se ishte bisturia e ftohtë e mjekut ligjor që po i bënte autopsinë, ndërsa thoshte: 

– Ka dëmtime të organeve jetësore. Përplasja e motorit me shtyllën ka qenë aq e fortë, sa ia ka thyer brinjët. Njëra nga brinjët e thyera ka dëmtuar mushkëritë. Shkaku i vdekjes është hemorragji dhe insuficience respiratore.

Nuk është e mundur, mendoi. Jam metra nën ujë, por mushkëritë e mia kanë oksigjen mjaftueshëm sa për të dalë në sipërfaqe.

Ndjeu një lehtësim të lehtë, kur e lëshoi mpirja e këmbës. Filloi të ringjitej përsëri: u jepte këmbëve dhe duarve si i ndërkryer. Sa më lart ngjitej, aq me tepër ndjente rrymat e ngrohta të ujit dhe valëzimet e dritës. Pak metra pa dalë në sipërfaqe, iu shfaq imazhi i dy ushtarëve dhe një poste kufitare. Mbeti si i ngrirë. U jepte këmbëve sa për të mos lënë trupin të binte poshtë…

– Kujdes, – i tha djali me lepur, – këta të vrasin për një javë leje.

Njëri nga ushtarët mbante gishtin në këmbëzën e një arme dhe e shihte me një shikim prej padroni latifondist që i janë shkelur arat. 

– Nxirrni lekët! – tha kufitari. 

– Jemi udhëtarë të dritës: A nuk e sheh se jemi me rroba banje? – ia ktheu djali me lepur.

– Orën! – tha atëherë kufitari.

U kujtua se kishte një orë elektronike nga ata me katër butona, që prindërit ia kishin bërë dhuratë për ditëlindje. 

– Jepi orën, budalla! Këta të vrasin për një javë leje, – belbëzoi djali me lepur.

Hoqi orën dhe ia dha pa fjalë. Sapo dha orën, posta dhe kufitari u zhdukën. Filloi t’u jepte krahëve me tërë fuqinë e trupit. Pak metra pa dalë në sipërfaqe iu fanit brezi kufitar dhe telat me gjemba që valëzonin nën buzë të sipërfaqes së ujit. U dëgjuan breshëri automatike. Të shtënat e armëve e shoqëruan deri sa nxori kokën mbi sipërfaqe. Ndjeu një të therur pas shpatullave dhe zërin e djalit me lepur që tha:

– Na qëlluan…

U vorbulluan të mbështjellë nga rrymat e ftohta të ujit: silleshin pa orientim, si gurë të hedhur, derisa trupat e tyre prekën fundin. Një tymnajë rëre u çua përpjetë nga përplasja dhe turbulloi ujin. Gjithçka u fik, thua se dikush kishte aktivizuar ata zhurmuesit që ndërprisnin sinjalin e stacioneve të huaja… Pas pak sekondash, sinjali u rivendos dhe arriti të shquante turbullt dy burime të bardha drite që pulsonin.

Jam në dyert e parajsës, mendoi. Më në fund erdhi prehja e amshuar.

Iu dorëzua pushtetit të turbullt, në pritje që gjithçka të kthjellohej dhe të shihte dritën e parajsës, por dy silueta morën formën njerëzore pa flatra engjëjsh

– O Perëndi akoma nuk kam vdekur?! – belbëzoi.

. Dëgjoi disa të rrahura të lehta dhe tingullin e një sinjali që ndërpritej. Kur arriti të fiksonte fytyrat e dy njerëzve, pa se ishin me bluza mjekësh. Njëri i tha duke buzëqeshur:

– Ke dy muaj në koma. Kjo është mrekulli!

Atë çast djali me lepur ia ktheu:

– Mrekullitë ndodhin veç në tokë. Vazhdojmë të jemi nën ujë.