MALL

 

Mbramë kam pasë shumë mall.

Me pâ lirinë pa veshje,

Pa gardianë,

Sikur ty kur të shndriste dielli

Mes malit e detit

Krejt pa cohë.

 

Mbramë kam pasë shumë mall.

Me të pâ ty si lirinë e maleve,

Lakuriq,

Hapsinave të pafundme.

Mes atyne fushave të gjelbra

E detit të heshtun.

Me tëpâ

Si zanë e shkëputun nga qielli.

 

Mbramë kam pasë mall,-

Shumë mall:

M’i dashtë e m’i harrue

Anmiqtë e lirisë.

 

ARKA E PËRMBYSJES

 

Shpeshherë të kam pâ mes engjëjsh e demonësh,

E rrethuar nga një aureolë e rreme e quajtur lavdi.

E kërkoje arkën e shpëtimit

Një jastëk për kokën tënde

E për dëshirat tua të ngjyrosura në liri.

 

Fatin tënd e mbanin në dorë perënditë e detit,

Derisa një ditë aureola jote u përmbys.

Atëherë ti qave si ky qiell i pikëlluar,

E  ktheve kokën prapa,

Ata sy të ambël që shikonin kah pafundësia.

Dhe matanë dhimbjes kërkove një shtrëngim dore

Trëndafilin e  kuq

Sa rruzullimi i syve të tu.

 

Atë ditë ndjenjash të përgjumura

E kërkove kthimin te rrëfimet e vjetra

Nëpërmjet heshtjes së zymtë

Në udhëkryqe fatesh

Ujite lulet e këqija.

 

Çfarë të bëj unë në një natë si kjo,

Pa hanë dhe pa qëllim,

Kur lë peng udhëtimin e gjatë nëpër rrugët e egërsuara;

Ku mungon hapësira

Fjala

Mallëngjimi.

Dhe një vistër lajmesh

Për mungesën

Dikush e quan vetmi

Dikush e quan liri.

 

Atëherë matanë teje pashë një rrëmujë njerëzish

Si mësynin kah portat e mbyllura.

Dhe u kapa pas teje;

Pas teje aty ku thërrmijat e kujtesës bëheshin simfoni

Në ndërgjegjen e vrarë.

Një tingull që zgjatë sa një jetë.

 

GJITHMONË DIÇKA MUNGON

 

Njerëz me fytyra të zbehta shtrëngojnë paqartësinë.

Ata kërkojnë diçka, sepse gjithmonë diçka u mungon.

 

Pas këtij shiu të zymtë si pikëllimi, ka mundësi që nesër dielli kthen shikimin,

Dhe ne vazhdojmë mosmarrëveshjet tona. Kërkimet tona.

 

E sheh: dielli sërish thyhet nëpër kodra dhe lind diku tjetër, si një rrëfim i ri shprese.

Megjithatë ti heshtur si paqja qiellore kërkon rrugëve të botës:

Itakën apo Penelopën e shtrirë me dëshira të paqarta,

Kujtime të trishta e net pa gjumë.Një tokë të premtuar

Ku do ta vendosësh kokën tënde e dhimbjet e tua.

 

Çka gjen!

Rrugë të mjegullta,

Tokën e Premtuar mbushur me gjarpërinj.

Ku s’ka tambël, mjaltë e as vend për këmbën tënde.

 

Gjen shtëpinë e pagjumësisë ku shoshiten ëndrrat,

Ku hahen ëndrrat dhe shpjegohet lumturia.

 

Ti gjithmonë kërkon diçka,

Dhe harron se gjithmonë diçka të mungon;

Të mungon rruga drejt cakut apo Itaka ku do të kthehesh.

Atje ku pret e trishtuar një grua

Dhe një qen që fle i trazuar pranë këmbëve të saj.

 

Ti gjithmonë pret diçka,

Dhe harron se gjithmonë diçka të mungon:

Shtëpia e ëndrrave dhe treguesit e lumturisë.

 

Ti kërkon rrugën drejt cakut,

E të duket vetja leckaman i gjuajtur  me gurë.

Sepse ti gjithmonë kërkon diçka ndryshe,

Për shembull: një njeri pa syza të urrejtjes.

 

Dhe çka gjen!

Një rrugë dhe një kryq.

Ta japin kryqin e gozhdat t’i dorëzojnë,

E me to duan të mbysin miq e armiq.

Sepse ti gjithmonë kërkon diçka

Dhe harron se gjithmonë diçka mungon.

 

SHKËLQIM I VAGULLT

 

Atë ditë…

Çdo gjë shkëlqente para këmbëve tona

Kur ti më afrove dorën e paqes.

 

Përnjëmend vetëm ti e di fshehtësinë e valëve gazmore

Atyre ndjenjave që heshtën si notat në pentagram.

 

Si mbahet jeta në këmbë

Kur ta kthen shpinën barka jote

Dhe e sheh si është nisur drejt shkëmbinjve.

 

Oh! Përnjëmend duhet të ngrihem mbi fishkëllimat e fatit

Dhe të dirigjoj melodinë e zogjve.

 

Barka ime është kthyer kur gjithë e shtynin në stuhi.

 

MBRETËRIA E DREJTËSISË

 

Harku pa formë i një pikë loti noton në qiell

Dhe u ngjan reve që grumbullohen mbi koka tona.

E sheh: ne jemi të barabartë në mesin e të pabarabartëve.

 

Ëndërrojmë drejtësinë e zogjve dhe mbyllemi nëpër konferenca të gjata.

Mbi to lexojmë drafte shterpe

Dhe nga “lehtësia e padurueshme e të qenit”

Ikim në ekzistencën e thjeshtë të episodeve të përsëritura.

 

Të tjerët veprojnë mbi ne

Më shumë se ne mbi dëshirat tona – m’tha gruaja

Dhe u zhduk në errësirë

Bashkë me fërfëllimën e fustanit të saj magjik.

 

E ti më thuaj nëse vërtet ekzistojnë hartat e drejtësisë

Apo janë shpikje imagjinare e poetëve?

 

TYM

 

Është mëngjes.

Lajmet e mira nuk vijnë si melodia e zogjve:

Na ishte njëherë pranvera, shpresa,

Dhe ideja se liria është mungesë e robërisë.

 

Tani ka tym e gaz,

E pranvera i ngjan vjeshtës.

 

Mbi kokat tona valëvit pikëllimi

Ky flamur morti që si një kortezh trishtimi

Bredh prej dore në dorë.

 

Lajmet e mira nuk u ngjajnë ëndrrave.

Shkruhen tuneleve ku mungon drita,

Aty ku terri shtrin pushtetshëm fuqinë

Mbi rojet e fatit-

Ata njerëz që luajnë në teatrin e demokracisë.

 

Qyteti fle i trazuar

Zgjohet i trazuar

Qan e qesh i trazuar.

 

Kafet janë mbushë më fantazma

Dhe kukurisje lajmesh që mbllaçiten keq.

 

Ka tym dhe një flamur pikëllimi

Që është shtri si shall dhimbjesh

Në qafën e rënduar të një populli

Që kërkon të pëlcasë nga trishtimi.

 

E unë mora me vete një thes ëndrra

Dhe dola rrugëve pa shpresa.

Pashë njerëz të shndërruar në hije

Dhe një pallat të vetmisë me rekuizita trishtuese,

Me mbishkrimin:

“Liria është mashtrim i madh.”

 

Rrugës shkelmova gurë të hedhur pikëllimi.

“Sa shumë marrëzi mban qyteti im mbi supe”-

Më tha vajza me shallin e bukur rreth qafës saj të ambël.

Dhe një çantë të zezë trishtimi që e mbante me vete.

 

NJË DITË VJESHTE SI KJO

 

Lajmet e fundit fillojnë si përrallat e bukura:

Na ishte njëherë shpresa dhe qyteti i gëzuar

Tani ka tym, mjegull e gurë pikëllimi.

 

Njerëzit shëtisin të hutuar.

Pinë kafe bashkë me fantazma

Dhe rrëfehen para tyre si Konstandini kur e sillte Doruntinën te ëma e vet.

 

Nëpër rrugët e ngushta mendimet janë të ngushta,

Dhe marrin n’ thua edhe ata që sytë i bëjnë katër.

 

Na ishte njëherë një kohë kur lirinë e prisnim nga lajmet.

Tash lajmet na dëftojnë hijet që kukurisin dhe njollosin lirinë.

 

Përtej horizontit në malet e thepisura

Shihet dëborë dhe një dimër i acartë pa fund.

Oh! Në një ditë vjeshte si kjo,

Me lirinë e tepruar të imagjinatës

Shoh gra të bukura

Që luajnë me gjethe vjeshte.

Dhe matanë ekraneve një çetë politikanësh

Si bëjnë plane të mjegullta.

 

Një ditë vjeshte si kjo:

Njerëz pa skrupuj shëtisin rrugëve të boshatisura

Ata kanë abortuar lirinë

Dhe shfaqen çdo mbrëmje në ekranet tona të mëdha.

Na dëftojnë si formohet mbretëria e marrëzisë

Para syve që s’shohin gjë nga mjegulla.

 

Një ditë vjeshte në fund

Ndala orën dhe nëpërmjet dritares

Pashë silueta njerëzish të mërzitur

Një qytet të mërzitur

Gra të mërzitura

Fëmijë të mërzitur

Dhe një grusht politikanësh të lumtur.

 

KULLA E BABELIT

 

Kur u dogj Kulla e Babelit, prapa mbetën reliktet e një rrëfimi të gjatë,

Si intriga të një dashurie me fund tragjik.

 

U shtuan mosmarrëveshjet ndërmjet gjuhëvedhe u ndez drita e mërzisë.

Pastaj erdhi nata. E gjatë sa njëmijë jetë. U shkruan shumë poezi e romane.

U fol për gratë e veshura me të bardha që tregonin rrëfime dashurie.

Për burrat me helmeta në kokë që rrëfenin me zë të lartë për luftëra dhe beteja pafund.

Për fëmijët në pyll që luanin Kësulëkuqen.

 

U shkruan dhe u përkthyen shumë libra.

Lindën dhe vdiqën shumë heronj,

Dhe miliona njerëz të zakonshëm që vuajtën nga heronj e antiheronj.

 

Pas Babelit gjuhët u përzien, ndërsa ora e lumturisë u ndal si kjo shigjetë zemërimi,

Në natën me yje të thyer në qiell dhe një mërzi pafund.

 

Atëherë njerëzit u vërtiten si fantazma nëpër rrugët e mjegullës, pa orë e pa kalendar.

Shikonin qiellin dhe prisnin t’i shihnin yjet.

 

Ti e di se prej atëherë janë bërë shumë vite. Përpara nesh është një fletë e zbrazët,

Me një mori planesh dhe një mori dështimesh.

 

Edhe unë kam një grumbuj librash që me shikojnë si huti.

Disa me tregojnë rrugën kah marrëzia;

E disa horizontin e mrekullisë me një fund Babeli.

 

Në këtë orë të vona, pa dyshim, në gjithë botën ka shumë njerëz që ëndërrojnë orën e lumturisë. Dhe këqyrin teshat e mërzisë të varura në atë tel me gjemba.

 

Pastaj ti e di: fati rrokulliset kësaj pjerrësie,

Si dielli që perëndon përditë pas atyre kodrave me emër të nëmur,

Dhe për dikë është një shpresë ma pak, për dikë një shpresë më shumë.

 

Si atëherë, edhe sot, retë fluturojnë si ëndrrat e kësaj dite pa formë.

Nesër ka mundësi që dielli kthen rishtas shikimin nga ne

Dhe ne vazhdojmë mosmarrëveshjet tona,

Si këto gjuhë të trazuara që shtegtojnë tash e sa vite

Nëpër qiellin tonë dhe s’e gjejnë kthjelltësinë e fjalës. As dorën e pajtimit.

 

Pas Babelit gjithçka ishte e kurdisur:

Lulet, puthjet dhe një rrëfim i gjatë që na kujtohet shumë pak.

 

PORTAT E LIRISË

 

Ajo zgjohet me veshjen e bardhë të natës,

Mendja i fluturon kudo ku banon kuptimi.

Në trenin e parë shfleton gazetën që shpërndahet falas,

Dhe falas merr ato që s’i duhen.

Miku i saj i habitur i tha:

“Portat e lirisë i kanë dyert e çelikosura,

E çelësat i ruajnë zuzarë e kusarë.”

Asaj i rritet dëshpërimi si retë në një ditë dhjetori mbi Detin Adriatik.

Askund s’ka qartësi as kthjelltësi.

 

Në zemrën i është shtri një njollë.

Përnjëmend: a është liria me porta? -pyet dhe mbyll gazetën.

Treni paralajmëron stacionin e radhës, ku ajo nuk duhet të ndalet.

E pret caku tjetër- qëllimi i pafund që asnjëherë s’e arrin.

Pastaj ajo psherëtiu dhe tha: trenin s’e pengon mjegulla.

Ai gjarpëron me furinë e tij dhe mbush natyrën me atë që i mungon: zhurmë.

 

Mëdyshja e saj s’ka pronar.

Është një rrebesh lajmesh që shkruhen keq

Për kohën e saj.

 

Në mbrëmje në vendin e saj ka zgjedhje.

Lexon Hamletin me zë dhe dëgjon tingujt e zogjve të mërzitur.

 

Akrepat e orës lëvizin furishëm në murin e pritjes.

Ajo nesër zgjohet njësoj me veshjen e bardhë të natës.

Është dita e demokracisë- thonë lajmet,

Por portat e lirisë janë  mbyllë.

E çelësat i mbajnë në duar ata që të zotërojnë ty, liria ime-

Klith habitshëm

Dhe pret të ndalet në stacionin e harruar.

 

MESDITË PRANVERE

 

Pas këtij dimri të acartë,

Kjo ditë ka nevojë për qartësi.

 

Vitet tona janë shpuar tej për tej nga kjo re pikëllimi

Që sodit mbi pranverën tonë tash e sa mote.

 

E sheh: unë e hodha pallton e palarë

Dhe gradualisht i afrohem diellit.

 

E matanë kësaj stine

Ata flasin për pamjaftueshmërinë e sendeve

Dhe një ditë që zgjat sa një jetë.

 

Pas këtij dimri të acarët

Pa dyshim

Kjo ditë ka nevojë për frymëmarrje dhe shumë kthjelltësi.

 

SIPËRFAQJA E VËRTETË

 

Ne kemi humbë shtigjet dhe jemi në pyll.

E shehqielli është i pikëllua dhe qan.

 

Rreth nesh sillen silueta njerëzish.

Ata duken si në një kortezh

Dhe po varrosin dëshirat e tyre.

 

Të kujtohet: ti mbrëmë ma rrëfeve andrrën tënde me një piano të moçme.

Ishe e veshur me të bardha dhe i kurseje fjalët,

Të cilat i zëvendësove mrekullueshëm me lojën e gishtave të tu.

Oh! Ata janë magjikë dhe të ëmbël.

I shprishnin kujtimet,

Në sytë e mi të mbytur nga malli.

 

Ti e di: ne gjatë u mashtruam

Kur besuam se po hynim në pyllin e së vërtetës,

Dhe po mbyllnim portat e frikës.

 

Jo. Në atë hapësirë dikush mbolli lule të këqija.

 

Atëherë me arkitekturë fjalësh të vjetra

Thurëm histori pa heronj për ne dhe për ata

Dhe ngadalë u rrokullisëm derisa ramë në teatrin marrëzisë.

 

SOT E KAM SHFLETUE LIBRIN E VJETËR

Sot e kam shfletue librin e vjetër.
I kam prekë dhimbjet e kohëve,
Ata gurë të fortë pikëllimi
Që randojnë mbi Dardani;
Tokën ku shiu i zi bie pa pushim.
Kam pâ një shall që rri heshtun
Pranë sendeve të bukura
Që ai pluhuni i zi i ka mbulue.

Kam pâ portretin e Bogdanit
Me kryet kah qielli
Sikur m’ thoshte:
“Mu kanë m’em zhvarrue
E qentë kanë m’i hangër eshnat e mi.
Por jo idenë teme.”

Sot e kam shfletue librin e vjetër.
E kam pâ aty hapin e matun të lirisë
Si dilte nga shkurra e pikëllimit.
Dhe statujën e mirësisë
Ma të nalt se vala e trishtimit.

Kam pâ portrete shkrimtarësh
Si dhimbjet në qafën e poeti të mërguem.
Kam pâ edhe hijen e fjalës
Si e mposhte trishtimin;
Atë shikimin mallëngjyes
Që ta këputë shpirtin.

Libri i vjetër
Ka shpresa
Sa krejt rruzullimi i syve t’mi.

 

ASNJIHERË S’MUND TA DIMË

 

Ne asnjiherë s’mund ta dimë çka fshihet
Pas hijeve,
Fantazmave të natës apo luleve të pikëllimit.
Një grumbull gjethesh të vyshkuna
Ku kambët lëvizin të hutueme,
E ku një tis fshehtësie
Bie nga maja e lisit
Nëpër të cilin dielli ban rrugën e ti
Për miliona vjet.

Ne asnjiherë s’mund ta dimë çka fshihet
Pas hijeve të natës,
As pas thirrjeve,
E fjalëve të ambla që dëgjohen
Senateve a tribunave të dëshpërimit.

Sepse ne asnjiherë s’mund ta dimë
Ku fillon perandoria e dhimbjes
E ku ajo e lumtunisë.

 

Në hapësirën e së cilës dikush dashuron

E dikush urren.

Ne asnjëherë s’ mund ta dimë çka fshihet
Pas hijeve a fantazmave:
Një Hamlet që dashunon a që vret.

 

SEANCË

 

Mbaje lart kupën hidhërimit dhe nisu tatëpjetës së kësaj dite

Sokakët e të cilës janë mbushë me të marrë.

 

Të kujtohet Sokrati me shkopin e tij,

Si rrinte në një kënd të vetmisë

Dhe dëgjonte akuza pafund.

Në podiumin e mbushur me turma

Që asnjëherë nuk dinë çfarë kërkojnë.

 

Pastaj ai e piu helmin

Para se t’i shqiptohej dënimi.

Në një ditë me diell dhe pamje të bukur në horizont.

 

Oh! Përnjëmend

Sa herë nisin seanca për të vërtetën

Askush nuk brengoset për lirinë e zogjve në qiell

Dhe peshqve në det.

Sepse atdheu i tyre nuk ka liri njerëzore.

 

NDËRGJEGJE

 

Ora e fundit me marrëveshje iu kushtua melankolisë.

Të studiohet qartësisht pse yjet shkëlqejnë

Në këtë orë ndjenjash të thyera për diçka të humbur

Një mësim që kurrë s’e morëm.

 

E mira dhe e keqja jetojnë nën një çati

Dhe kurrë s’e prishin martesën e tyre.

 

Derisa fjalitë formojnë pushtetin e puplave

E zogjtë këndojnë në ajrin e zemërimit

Një shi i zymtë bie rrufeshëm mbi mua.

Ndërsa dikush nëpërmes tij fluturon në epokën e dritës

Ku pamjaftueshmëria nuk vihet në dyshim

As pushteti i yjeve.

 

Sot të hutuar janë gurët e gratë,

Pemët e thata që justifikojnë mungesën e ujit, mungesën dashurisë.

 

Sa shumë beteja ekzistojnë për gjëra që s’i arrijmë.

Për kanosjen që ia shkaktojmë fatit me një vështrim vullkanik,

Dhe frushkuj në ndërgjegjen e lirë.

 

Po katedralja veshur me të bardha

Si u bë që u fshi nga sytë e mi!

 

QIELLI I FRIKËSUAR

 

Në këtë rrugëtim kalvari

Poetët ngulin sytë kah sorrat e çartura.

E sheh: ato kanë mbushë qiellin me pasiguri.

 

Ne s’ e kuptuam:

Tingujt e lirisë janë çakorduar nga dirigjentë të shumtë

Dhe një rrëfimi me heroizma

E pa histori.

 

Sikur dje edhe sot,

Ecim dhe nuk dimë kah shtegtojmë.

Në mes të kësaj mjegulle mungon diçka që quhet qëllim.

 

Këtu dikush u përpëlit, bërtiti llahtarshëm dhe iku si vetëtima.

 

Në fund të kësaj ecje është një fushëbetejë,

Dhe një vistër shkrimesh që tregojnë si shkohet kah caku;

Caku që kurrë s’e arrijmë.

 

Oh! Ti e di: askush nuk e meriton këtë udhëtim kaq të gjatë kalvari.

Sidomos tani kur fëshfërinë thellësia e malit

E sorrat e zeza mbushin qiellin me pasiguri.

 

GJYQI I PILATIT

 

Atëherë Pilati mori frymë thellë.

U ngjit në fron dhe i shtriu duart e palara ka qielli.

Ato formonin re pikëllimi dhe ngjiteshin në sytë e njerëzve.

 

Turmat e hutuara shikonin si demonët cakërronin gota

Dhe përgatisnin gosti për triumfin e tyre.

 

Atëherë një grua pështyu mërzi dhe iku nga aty.

Mirëpo prapë procesi vazhdoi

Me personazhe që ndërruan trajtë si ky qielli i egërsuar.

 

Pastaj aty u shfaq kupa e mbushur

Dikush priste të hynte në vallen e demonëve

Dikush në atë të engjëjve

Dhe të shkëputej nga turma.

 

Megjithatë Pilati i dha kahe procesit kur i lau duart

Dhe pushoi në trupin e gruas së bukur.

Atëbotë një shtizë u shkëput nga qielli

Dhe hyri thellë në zemrën e tij.

E ai mbylli sytë deri në pafundësi.

 

DHE PËRSËRI

 

Rikthehet e mëdyshur hëna ime nga një udhëtim planetar

Dhe pushon në orën e soditjeve

Si unë në parzmën tënde hirplote.

 

Ti e di që portat kah lumturia asnjëherë nuk hapen.

 

Në këtë kohë kur përpëlitem përpara mbishkrimit:

Liria është mashtrim i madh.

 

Si dje edhe sot mungojnë:

Qartësia

Dashuria

Shkëlqimi

Drejtësia

Mirësia.

 

Në lajmet e mbrëmjes u tha se planeti tokë

I zgjeron hartat  e urrejtjes

Sa herë flitet për dashuri.

---