Revista letraro – kulturore Palimpsest.al sjell për lexuesit një cikël me poezi të poetes dhe romancieres Loreta Vaso*

Çast i magjishëm i hënës me detin

Pëshpërima e butë e dritës së saj,

shtroi mbi det një vazhdë të gjatë,

çasti i përgjumjes u pasqyrua,

si një udhë deri në përhumbje.

Mbetur pa fjalë nga drita hënore,

rrethuar prej vezullimit të artë,

nata u zgjua nga hiret e saj,

ndërsa dita arratisej në zhurmnajë.

Në shkrirjen e tyre të magjishme,

në heshtjen e tyre të mistershme,

ndoshta vetëm një pulëbardhe

do ta prekte rrugnajën e bardhë.

Hëna e butë dritëmagjike

kthyer drejt detit, dremiste,

deti i pafund, kundrejt saj,

gulçimat e thellësive gëlltiste.

Dita ime

Ditën lidha me mendimin,

kurmi i saj u lakua,

që nga çasti gjer në muzg,

ai dritën kishte shtruar.

Që të mbaja larg trishtimin,

e spërkata me grimca,

buzëqeshjesh të plasaritura,

të mbetura nga ngrica.

Poetët

Kur poeti mendimin

hodhi mbi fletë,

ai u bë rrjedhë,

që mori udhën e saj

pa u ndier.

Sythet shuan etjen

menjëherë,

lulet çelën buzë ujit,

të etura për burimin e kulluar.

Mendimi nuk shterrte kurrë,

nga njëri tek tjetri tirrej,

mes sythesh dhe bulëzash

buiste përherë,

aq sa njerëzit hamendësonin,

sa shume ngjasonin me tingujt,

që poetët hidhnin nëpër fletë.

Të parët që tingujve u dhanë jetë

të urtët aedë,

gjurmët i lanë në të mendimit

rrjedhë.

Ajo nuk shterroi asnjëherë,

aq sa të tjerët më pas,

mendimin kristal,

dhe të përzgjedhurën fjalë,

shpirtit ia blatonin.

Një mbrëmje jasemini

Mbrëmja me petkun e tejdukshëm,

aromë jasemini kish hedhur,

të trullosura, u tretën retë,

muzgjet e rënduar u strukën.

Shpenguar silueta e hajthme,

me mbrëmjen e kthyer drej saj,

përthyhej, mbështetej, mëkohej,

dashuruar me prekjen e paqtë.

Kur mbrëmja flokëshpupurisur,

u tret fare pa kuptuar,

pas kishte lënë jaseminin,

me degëzat kudo, harlisur.

Në gjumë të paqtë a në ëndërr,

nga prekja e butë u përmenda,

askund nuk e gjeta jaseminin,

por gjethet nëpër fjalë i preka.

Qyteti në ëndërr

Shtëpizën e bardhë, rrethuar nga dritat,

herë si grimca, herë si xixëllonja,

Në ëndërr po shihja.

Në mëdyshjen e mjegullt nuk dija të zgjidhja:

perdet e holla që zgjateshin si vello?

S’ më linin të qetë,

kurtinkat e gjyshes,

që ledhatoheshin nëpër kujtime.

Një degëz e gjelbër, mbi xham kolovitej,

lozonjarja, shkujdesur, vështrimin më prekte,

të bardhën rrëmbente.

Në ëndërr isha, më shumë lakmoja,

një pjesë deti të kisha përballë,

që e kaltra e tij,

të kthehej në fllad.

Me duhmën e tij flladitemi jashtë,

ngjyra e bardhë na ndjek nga pas,

rrugicën e qetë përshkoj me gaz,

në qoshkën e saj, këmbët më shpien,

pranë një ndërtese të thjeshtë, në krah,

njerëz që gjerbin filxhanë me çaj,

nëpër tryeza, që veshur janë

me kopertina ngjyra – ngjyra.

Strukem në qoshe me kafen pranë,

druhem se zgjohet,

ëndrra e bardhë.

Nuk pashë ekranet, askund nuk doja,

lajmet e kobshme ditës t’ia shtoja,

borive dhe zhurmave,

që kacavirren

mureve të larta,

të qytetit të madh,

u ktheva krahët me mospërfillje,

në ëndrrën time,

ato nuk janë.

Më mirë në ëndërr të të ndiej,

se në ditët që përcjell.

Kur i kthehem mallit

Kur malli vë kokën mënjanë,

më vjen një fjalë, kthehet në varg,

një notë e beftë krahët i hap,

të tjerat fton mbi pentagram.

Kur malli zë të trokasë,

nëpër kujtime kthehem pas,

kërkoj mes zërash të humbas,

që fjala, larg, të mos bërtasë.

Kur malli meket në të qarë,

lotët ia fshij, ngadalë ia thaj,

me largësinë nuk bëj fjalë,

se malli shkrehet edhe s’ndal.

Ndodh që malli nuk lëngon,

veç prushëron, teksa frymon,

më ledhaton, më prek ngadalë,

shpirti e ndien edhe pa fjalë.

Me gjuhën e flakës

Gjuhët e flakës luhaten,

teksa qiriri digjet ngadalë,

ato anohen,  diku tulaten,

sikur po shkruajnë ca fjalë.

Është çasti i brishtë i ndarjes,

i largimit të njeriut nga jeta,

flaka e qiririt dridhet si heshtja,

që davarit pëshpërimat e lehta.

Format e saj, me fjalët i përqas,

zgjatimet e mprehta si dhimbja,

dridhjet e shpeshta dot s’i mas,

si nuk mund të matet humbja.

Qirinjtë pak nga pak u tretën,

të mekur, sytë e përlotur mbetën,

në parajsë shpirti u strehua,

yni, me të jetës dritë, u dashurua.

Këngë e pakuptuar

Kur copëzat e fjalëve,

u nisën vrapthi,

tingujt të ndiqnin,

por dot s’i kapnin,

kur zhurma nuk mbahej,

ndër mure përplasej,

muzika sonambul,

symbyllur përqafej.

Unë ndiqja tingujt,

rrekesha me veten

të kapja fillin,

atë të mirëfilltin,

por gjuhën s’kuptoja!

Kërkoja copëzat,

ndukur, shkëputur,

në trajtë shkurtesash,

a gjysmafjalësh,

si pllaka të thyera,

në rrugë kalimtarësh.

Copëzat riktheheshin,

sërish e sërish,

trokisnin, ngulmonin,

më shumë zhurmonin.

Rrokjet nga pas,

tingujt përndiqnin,

më kot orvatesha,

kërkoja kuptimin.

Unë kisha mbetur,

tek pasioni i hershëm,

i shpirtit me muzikën.

Rrokjet përpëliteshin,

mes zhurmës kacavjerrëse,

të gjenin ritmikën.

Fëmijëria e tyre

Të tyret, thirrjet e mëndafshta,

kapeshin nëpër kangjella,

zbrisnin mbi të bardhat pllaka,

zhyteshin në dallgët e larta.

Ejani shpejt, ngjituni lart,

jemi këtu, vijmë për pak,

të vegjlit në ngjyrë të zeshkët,

të lagur si fllad i freskët.

Me shijen e kripës së detit

dhe erën e jodit mbi krye,

ata mësonin të rendnin

pse jo, të kapnin yjet.

Dhe doja unë, parajsën,

ta prekja, ta përshkoja,

që detin nga ballkoni,

sërish  ta shikoja.

U enda ndër rrugica,

nëpër ca shtigje humba,

me mure e ndërtesa

të ngjeshura si fortesa.

Vështrim i çoroditur,

të kaltrën e kërkonte,

më ndiqte psherëtima,

kur kurmin e çtendoste.

Na ishte seç na ishte,

lakmia nuk këlthiste,

kur deti, vogëlushët,

në krahë i nanuriste.

Pështjellim tingujsh

Pështjellohen fjalët si në qerthull,

shpërfillja shëtit lirshëm nëpër rrugë,

e vërteta, labirintheve ka humbur,

të dukurit zbavitet  më shumë.

Zhurmnaja e fjalëve të ftohta,

ritual kryeneç i hirnosur,

të shpirtit, fjalët e ngrohta,

nuk dihet ku janë tendosur.

Me shkronjat formësoj figurat,

të pazëshmet aspak nuk bëzajnë,

të zëshmet shndërrohen në britma,

asonancave kërkojnë t’u ngjajnë!

Fjalët e shpirtit

Të shpirtit fjalë,

i mbuloj mirë,

mugëtira të mos i prekë,

vesë e parë mbi to të bjerë,

të pikojë mbi çdo gërmë.

Fjalët e shpirtit,

sa dua t’i mbroj,

prej të ftohtit që frymën ngrin,

edhe çasti është i brishtë,

nëse vjen si drithërimë.

E qara e parë

Brenda një grime,

përvijohet mrekullia,

në konture të njoma.

në forma të brishta.

E qara e parë,

mbërrin me të tjera,

një e qarë ndryshe,

ndjekur nga të qeshurat,

me lot gëzimi mbështjellë.

Ngazëllimi i mirëfilltë,

tërësisht lakuriq,

tingujt rrëmben,

i kthen në puhizë,

lëshuar përmbi fletë,

teksa bëhen vesë.

Ndjesia rend drejt shpirtit,

për të thurur një folezë,

çasti shkruan mbi petale,

sythet çelin plot aromë,

me një frymë rendin fjalët,

teksa një grimë bëhet një jetë.

RRETH AUTORES

*Loreta Vaso, me profesion mësuese e gjuhës dhe letërsisë, është e lidhur ngushtë me pasionin për artin e fjalës dhe artikulimin e pastër të gjuhës amëtare. Pas botimeve në zhanrin e poezisë dhe letërsisë për fëmijë ajo vjen me një sprovë në romanin biografik. “U mbajt te parajsa” mbështetet në një histori të vërtetë në shqip dhe në anglisht. Në qarkullim janë edhe dy vëllime poetike nga kjo autore: “Përjetime në vargje” dhe “Marramendje tingujsh”. Në krijimtarinë për fëmijë, Vaso ka botuar librin “Edenushi dhe mami – zanë” dhe pritet të nxjerrë edhe dy libra të tjerë për lexuesit e vegjël.

---